Loke mi ta bai kompartí ta puro un opinion i punto di bista di un persona ku un desabilidat. Sigur mirando e último desaroyonan ku tin di haber ku e grupo di enfoke i tambe preparando pa e transmishon riba 3 di desèmber ku ta Dia International pa Personanan ku un Desabilidat.
Den e último añanan despues di a haña un dwarslaesie mi a bin topa regularmente e pregunta, kiko ta e termino korekto pa identifiká personanan ku ta huza ròlstul òf un persona ku no por papia èts…

Bo ta ripará ku kada hende tin nan punto di bista riba esaki i ta sinti un sièrto palabra por laga mustra menos ofensivo i mas moderno òf netamente ta preferá usa palabra tradishonal pa por identifiká e grupo di enfoke. Palabranan manera:

  • Hendenan spesial
  • Personanan ku Desafio fisiko
  • Hendenan ku definsiensia
  • Hendenan mankaron
  • Personanan desabilitá
  • Personanan ku un desabilidat
  • Hendenan Hèndikèp
  • Hendenan ku un Hèndikèp
  • Hendenan invalido

Di loke ami sa, niun bia te ahinda nos komo komunidat no a yega na un pensamentu kon nos ke identifiká e grupo di enfoke aki i te ahinda niun bia e grupo di enfoke tampoko no a logra indiká kon nan ke ta identifiká. E ultimo pida ei riba su mes ta un reto. Espesialmente si mi wak kon un persona ta pensa di su mes despues ku e hañ’é den un sirkumstansia otro di loke ela kustumá kuné i ku e mes tinku enfrentá e kambio nobo ei.

Mi ta ripara si ku tin hopi emoshon negativo kargá ku e palabra desabilidat. Komo sifuera e palabra ta bisa ken òf kiko mi ta. Pa ami mes e palabra ta solamente pa indiká un aspekto dimi. E no ta hasimi ni menos ni mas. Mi ta gradesido na Dios imensamente ku apesar dimi dwarslaesie, mi mente ta bon. Mi por ekspresá i rasoná te ku mi por kompartí mi punto di bista di e forma aki. Tin hende ku sea for di nasimiento òf dor di aksidente òf malesa no por ekspresá ni rasoná manera ami. Pesei mi tin sigur ku mi punto di bista lo no ta meskos pa tur hende i ku no ta representá hinter e grupo di enfoke.

Nos ta den preparashon di e transmishon bibu pa selebrá abilidat dia 3 di desèmber awor i den un kombersashon e palabra “desafio fisiko” a bin dilanti. E palabra mes ta great pero e ta representá un parti so di e grupo. Pasobra personanan ku tin un situashon intellektual por ehèmpel no ta pas bou di e termino ei. 

Nashonnan uni ta referí na 4 tipo di desabilidat:

  • Fisiko(p.e amputashon i paralitiko)
  • Mental(p.e depreshon i anksiedat)
  • Intellectual (p.e downsyndroom i autismo)
  • Sensorio( p.e siegu, muda i surdu)

Nashonnan Uni ta rekonosé si ku desabilidat ta un konsepto konstante den desaroyo. Asta ta indiká ku e desabilidat tin mas di haber ku e bareranan ku ta presentá ku un persona no por partisipá kompletu ni efektivo den un komunidat.
Pasobra pa Nashonnan Uni bo ta bisa un hende tin un desabilidat solamente si su situashon ta strob’é di partisipá kompletu i efektivo den un komunidat.


Pesei si tur kaminda, e standarte ta ku tur kos ta reglá pa e persona, ku tur kaminda ta aksesibel, tur asistensia na su lugá, lo no tin nada ta stroba pues no tin un diferensia entre niun hende. Tur hende lo por partisipá na tur kos i interkambia ku tur hende nòrmal. E parti aki meresé un blòg riba su mes si.

Awor, e pregunta ta keda. Kiko ta e miho termino pa identifiká e grupo di enfoke aki? 

Pa skibi e blòg aki mes mi a buska algun definishon i palabra i ma bin topa e barera asta den nos idioma pa por splika e kosnan pues asta einan falta aksesibilidat 🙂

Ku e proyekto ku nos ta bai tin 3 desèmber awor, e ta un bon oportunidat si pa trese e punto aki dilanti. Un kolaborashon ku 12 fundashon ku ta traha den e area aki ta algu hopi grandi i sigur un komienso pa atendé preguntanan, dudanan i asta pèrsepshon nan robes ku por stroba desaroyo pa personanan ku un desabilidat por partisipá kompletu i efektivo den nos komunidat.

Bo por sintonisá e transmishon dia 3 di desèmber for di 1or di mèrdia té ku 7or di anochi na e diferente plantanan di televishon i tambe diferente pagina di Facebook di e fundashonnan i prensa. Poné den bo agenda pabo selebrá ku nos e abilidatnan di personanan ku un desabilidat dia 3 desèmber awor.

 

_______________________________

E blòg aki ta skibí pa Alton Paas. Fundado i presidente di Fundashon Alton Paas